MÓN NGON QUẢNG BÌNH

Bánh bột lọc 

Bánh lọc vốn là món đặc sản xứ Huế, Đông Hà, đến Quảng Bình lại có một phong vị mới lạ, trở thành một trong những món ăn mà du khách không thể không thưởng thức khi đến thành phố biển miền Trung này.

Bánh bột lọc Quảng Bình được gói trong lá chuối, được làm từ bột sắn lọc, tôm, mộc nhĩ và gia vị. Tôm trong bánh bột lọc ở Quảng Bình là tôm nhỏ ở cửa sông, vừa bén độ mặn mòi của biển. Đặc biệt, trong nhân bánh bột lọc Quảng Bình có thêm một ít thịt. Loại bánh bột lọc bọc trong lá chuối này có thể để được hơn một ngày, đến khi ăn thì hấp lại cho nóng, vẫn dẻo thơm như bánh mới.

Bánh được chấm nước mắm chua ngọt pha rất đúng vị, lại có vị cay cay của ớt xanh và ớt đỏ, vừa đẹp mắt, vừa đậm đà, là hương vị mà du khách không thể nào quên khi nhớ về Quảng Bình.

Nấm Tràm

Cứ vào độ mùa thu, cũng là mùa nấm tràm đến, khắp các chợ đâu đâu cũng thấy người ta bán nấm. Nấm tràm có màu nâu tím, hình dáng rất đẹp nhưng vị thì đắng không thể tả nên trẻ em hầu như chẳng có đứa nào thích.

Chắc đây là thứ nấm duy nhất người ta phải gọt vỏ để nấu nướng, công đoạn này thường khá mệt và tốn nhiều thời gian nên hầu hết ở chợ người ta đều bán kiêm luôn gọt vỏ. Thứ nấm này khá rẻ, cứ sau mỗi trận mưa là y như rằng hôm sau khắp chợ đều có nấm.

Nấm này mọc thường ở những rừng cây bạch đàn, không phải trồng gì hết. Người ta thường nấu nấm tràm với rau khoai (rau lang) bởi có lẽ vị thanh mát của thứ rau này làm giảm đi phần nào vị đắng của nấm. Nấm mua về thường được gọt vỏ, ngâm nước muối cho sạch, bóp nhẹ cho ráo nước rồi sau đó mới đem nấu canh với tôm, rau khoai. Để tăng phần cho hương vị ngon cho nồi canh rau thường cho thêm tí ruốc chắc chắn canh thường đậm đà hơn. Ngoài nấu canh, nấu cháo, thứ cháo nấm có vị đăng đắng và một mùi thơm không thể tả được. Nấm đắng là vậy nhưng lại có tác dụng thanh nhiệt trong người rất tốt, nó còn hiệu quả hơn cả chục thứ thuốc mát gan mát phổi.

Cá Khoai

Cá khoai, loại cá có xương mềm, thịt nhão nên nhiều người còn gọi là cá cháo, xưa chỉ dùng cho gia súc, nay biến đổi thành món đặc sản. Cá khoai ở Quảng Bình được đánh bắt và đem lên bờ sớm nên khách thường được ăn đồ tươi, thịt thơm ngon hơn nhiều nơi khác.

Cá khoai chỉ cần các loại gia vị bình thường để ướp làm lẩu. Nước dùng cũng chỉ xung quanh dăm ba loại cà chua, khế, nấm, chua me, măng chua, dưa cải. Khi ăn, mọi người quây quần bên nồi nước dùng, chờ sôi thì cho cá vào, sôi lại chút là vớt ra ăn liền lúc còn nóng hổi.

Vừa nói chuyện, vừa rẽ thịt cá khoai, hay nếu thích thì nhai cả xương, kèm chút rau sống: rau tương ơ, rau xà lách, rau cần, rau cải, rau ngò… thì không còn gì mong muốn hơn.

Chỉ là những món gần gụi và dân giã như thế thôi, đặc sản Quảng Bình vẫn khiến người ta không quên thương nhớ khi rời xa.

Món rắn đẻn biển

Đây là tên khác của loài rắn biển thân nhỏ, dài, thon và có giá trị cao trong thực phẩm cũng như chữa bệnh. Những món chế biến từ đẻn biển rất tươi ngon, bổ dưỡng, đáng để thử qua.

Trong số đó, tiết đẻn là món du khách ưa thích và thường gọi khi đến Quảng Bình. Đẻn biển được người có nghề cắt tiết, cho vào rượu và phục vụ khách ngay khi xong hoặc cho vào ngâm nguyên con rất tốt cho phụ nữ và khiến người ta ăn ngủ tốt hơn.

Tiết đẻn với rượu cho vị ấm nồng và chan chát rất khó quên cho người ta lâng lâng trong men say, nhất là khi vừa được tận hưởng vẻ đẹp của các hang động tuyệt vời.

Ngoài rượu đẻn thì ram cũng là một món cực ngon từ đẻn biển. Thịt của đẻn chứa nhiều protid và acid amin nên rất ngon và bổ dưỡng. Vị đặc trưng của ram đẻn nơi đây thật khó để diễn tả hết bằng lời. Những con đẻn được làm sạch sẽ, lấy hết ruột và huyết đen trên sống lưng, băm thật nhuyễn rồi cho gia vị vào trộn đều.

Ướp được một lúc cho thấm thì đem cuốn lại thành từng chiếc ram nhỏ, bắc lên chảo rán đều. Khi ấy, bạn sẽ cảm nhận một mùi thơm bốc lên thật cuốn hút, chưa ăn nhưng cũng thấy thòm thèm! Một đĩa ram đẻn nóng hổi thơm ngon sẽ khiến du khách bốn phương muốn ở mãi không về…

Đẻn gồm rất nhiều loại như đẻn kim, đẻn cá, đẻn sọc, đẻn bông, đẻn gai… Mỗi loại đẻn khi chế biến lại có hương thơm và vị ngọt khác nhau. Nào là cháo đẻn, đẻn hầm sả ớt, đẻn bằm xúc bánh đa, chả đẻn, đẻn nướng cuốn lá lốt và đẻn hầm thuốc bắc… Vì thế mà con đẻn luôn được du khách “thích mê”, trước khi thưởng thức những món khác tại các nhà hàng ven bờ Nhật Lệ.

Ruốc (Tép biển)

 “Ruốc tháng Sáu là máu rồng”. Đó là một cách nói ẩn dụ, hàm ý rằng ruốc tháng sáu quý hiếm vì ít năm ruốc tràn về trong tháng Sáu và đối với người Việt chúng ta, cái gì thuộc về rồng, phượng đều mang ý nghĩa tốt, đẹp, hiếm quý; đồng thời ngạn ngữ này cũng mang ý nghĩa so sánh: ruốc tháng Sáu làm ra đỏ như máu rồng. Thế là theo dân gian, ruốc tháng Sáu ngon quý về chất, đẹp về màu sắc.

Con ruốc tươi luộc, nấu canh rau, canh khoai tía, khoai môn nhiều lúc ngon ngọt hơn tép. Còn con ruốc khô như một loại thực phẩm “cứu sinh” người dân nghèo miền Trung. Khi mùa giông bão tới cũng là lúc ruốc khô đã yên vị từng bao trên dàn bếp, chợ búa khó khăn, xúc con ruốc khô ra nấu với mồng tơi, đọt khoai sau hè nhà. Bào vài trái dưa leo, đâm nước mắm tỏi ớt, rang sơ con ruốc khô với ít mỡ; tất cả bóp chung lại thành món gỏi mát miệng, mặn mòi mà ngon lạ.

Cháo Bánh Canh

Không phải ngẫu nhiên mà 5 món ăn đặc trưng của Quảng Bình được chọn có cháo canh, bao nhiêu bài viết, viết về đặc sản Quảng Bình trong đó có cháo canh. Điều mà đa số khách du lịch đến Quảng Bình đều thưởng thức và ấn tượng.

Tùy theo từng vùng miền mà bánh canh có hương vị và bản sắc riêng. Nếu như ở miền Nam, món bánh canh Bến Có của tỉnh Trà Vinh từng làm xao lòng biết bao thực khách, thì ở miền Trung, bánh canh Quảng Bình luôn khiến những ai đã từng thưởng thức dù chỉ một lần đều nhớ mãi không quên...

Bánh canh Quảng Bình được làm từ bột gạo thơm, dẻo hạt và trắng tinh. Gạo được đem xay nhào thành bột, lọc qua túi vải rồi treo lên cho khô để qua một đêm cho hết nước, sau đó mới cho cán mỏng rồi xắt thành từng sợi như mì sợi. Một điểm độc đáo là dù không dùng phụ gia nhưng sợi bánh vẫn dai và giòn, có độ ngọt của gạo thơm. Điều này đòi hỏi phải có kinh nghiệm lâu năm của người ngâm bột gạo.

Thông thường, nguyên liệu kèm theo của món bánh canh là sườn heo và tôm tươi, cũng có thể là cá. Sau khi ướp gia vị, người ta trụng sườn qua nước sôi rồi xào với tôm và hành phi, cho chín tới. Cá thì là cá quả, loại cá to vừa phải, mình có màu xanh đen, có như vậy thịt mới săn chắc và thơm. Tôm là loại sống ở đầm, cho thịt đậm đà, đặc biệt là không tanh.

Độ ngon của bánh canh quyết định bởi nước dùng. Thông thường nước dùng của món bánh canh được hầm từ xương heo, nhưng nước dùng làm bánh canh Quảng Bình còn tổng hợp từ xương, tôm, cá.

Khi mở nắp nồi bánh canh lên, mùi nước dùng tỏa ra thơm ngào ngạt. Thêm một chén nước mắm ớt pha chế đơn giản sẽ làm cho hương vị món ăn thêm tuyệt vời hơn.

Cháo lươn

Cháo lươn  là món ăn ngon, lạ miệng. Khác với cháo lươn của Nghệ An và cháo lươn miền Bắc, cháo lươn Quảng Bình khá cay và có mùi vị rất đặc trưng của ớt, đến du lịch Quảng Bình thì nên đừng quên món này nhé

Ớt xanh và món cá kho

Quê tôi quanh vườn ớt rất nhiều…đến  khi ra quả nhìn thích lắm thon dài vốn chẳng phải là hàng hiếm, hàng độc gì ở xứ cát trắng thích hợp cho loại ớt này nhưng tôi thấy lạ là hình như chỉ ở quê tôi ngon đúng là ớt. Loại ớt này khá cay, vị thơm, vỏ giòn, ít hạt, người nghiện ăn ớt thì nhai rồm rộp cay cay thích thú.Món cá kho được tập trung thêm ớt xanh vào khi ăn cơm ngon lắm… Ngoài các món mặn thì trong bữa ăn của gia đình…mâm cơm thiếu ớt thì nhạt vô cùng, cho nên trong mâm cơm ở quê tôi…bát nước mắm cũng trộn đầy ớt tươi xanh nhìn đẹp mắt hấp dẫn

Khoai Gieo

Từ khoai có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau từ bình dân đến sang trọng như khoai nướng, khoai chiên, khoai luộc, khoai nấu canh, khoai nấu chè, khoai làm bánh, làm mứt. Nhưng có lẽ đặc biệt nhất vẫn là món khoai deo, chế biến thật giản đơn và nhiều ý nghĩa.
Người ta thu hoạch khoai về, để một thời gian cho củ khoai tan bớt bột, rồi đem khoai đi luộc. Khoai luộc bóc vỏ, thái thành lát mỏng, đem phơi.
Chế biến khoai deo phải những ngày nắng to, khoai mới nhanh khô và dẻo hơn. Những lát khoai đạt thành phẩm, phải là những lát khoai khô, dẻo có màu đỏ vàng, trong và có vị ngọt.

Người ở phương xa về, lúc ra đi, không ai mà không mang theo thứ khoai deo làm quà, hương vị rất riêng của Quảng Bình.
Những ngày mưa xa xứ, nằm nhâm nhi từng lát khoai deo, tận hưởng vị ngọt thấm dần vào nơi đầu lưỡi, nghe mưa rào rào bên ngoài, lại nao nao nỗi nhớ quê hương.